среда, 14 апреля 2010 г.

Günəşdən 500 dəfə böyük yeni bir qara dəlik aşkar edildi!

Kosmosda Günəşdən 500 qat böyük kütləyə sahib yeni qara dəliyin tapıldığı barədə məlumat yayıldı.

Nature jurnalında bu günkü sayında, qara dəliyin Avropa Kosmik Agentliyinin peyki XMM-Newton tərəfindən təsbit edildiyi qeyd edilib.

Araşdırmada, bu yeni tip qara dəliyin "superkütləyə" sahib qara dəliklər şəbəkəsinin "itkin halqasını" təşkil etdiyininbildirildi. Kütləsi bir neçə milyon Günəş kütləsiylə bir neçə milyard Günəş kütləsi arasında dəyişən bu qara dəliklərdən bir çoxu qalaktikanın mərkəzində mövcudluğu da nəşrin işıq üzü görən sayında vurğulanır. Tuluza şəhərində araşdırma aparan Kosmik Şüaları Araşdırmalar Mərkəzində yüksək vəzifəli fransız astrofiziki Didye Barretə görə, superkütləli qara dəliklərin necə meydana gəldiyi bilinmir. Barret: "Bir fərziyyəyə görə bu tip qara dəliklər daha kiçik qara dəliklərin bir araya gəlməsindən də ortaya çıxmış ola bilər" - deyə müsahibəsində bildirdi. Tədqiqatlara görə, HLX-1 adı verilən qara dəlik Dünyaya 290 milyon işıq ili uzaqlıqda, ESO 243-49 adlı qalaktikansının ətrafında tapılıb. (Xatırladaq ki, 1 işıq ili = 9.500 milyard kilometr). qara dəliyin son dərəcə parlaq X şüaları yaydığı da ifadə edildi.

Fransız Kosmik Araşdırmaları Mərkəzi və İngilis Leyçester Universitetinin Astrofizika İnstitutu birgə yaydığı məlumatda HLX-1-in X şüalarının parlaqlığını "fövqəladə" olaraq xarakterizə etdi. Belə ki, parlaqlıq Günəşin parlaqlığından 260 milyon qat yüksəkdir. Elm adamları, maddənin qara dəliyə düşərkən istiləndiyini və udulmazdan əvvəl X şüaları yaydığını qeyd etdi. Beynəlxalq elm insanlarından ibarət olaraq yaradılan bir qrup, HLX-1-i, 2004 və 2008-ci illərin son ayları arasında XMM-Newton teleskopuyla etdiyi müşahidələr nəticəsində tapdı.

Sonda qeyd edək ki, qara dəlik ətraf sahəsində mövcud olan materiyanın şüalarının özündən qaçmasına icazə verməyəcək dərəcədə güclü olan, kütləsi böyük bir kosmik cisimdir. qara dəlik, kosmosda müəyyən haldakı maddənin bir nöqtəyə toplanması ilə meydana gələn bir obyekt kimi də xarakterizə edilə bilər. Bu cür obyektlər işıq yaymadıqlarından zülmət formada görünür.

Комментариев нет:

Отправить комментарий